Jesteś tutaj
Przygotowanie pacjenta do badań laboratoryjnych
BADANIA KRWI
Przygotowanie pacjenta do badań - INFORMACJE OGÓLNE
- o ile to możliwe badanie krwi należy wykonać przed leczeniem lub po ewentualnym odstawieniu leków mogących wpływać na poziom mierzonego składnika, jeżeli nie zaburza to procesu leczenia – po konsultacji z lekarzem
- należy zachować dotychczasową dietę
- w dniu poprzedzającym badanie ograniczyć wysiłek fizyczny i nie spożywać alkoholu
- do czasu badania pozostać na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja w godz. 1800– 1900 w dniu poprzedzającym badanie
- 10 - 12 godzin przed pobraniem krwi do badań można pić jedynie słabą niesłodzoną herbatę lub wodę niegazowaną, w dniu badania można wypić maksymalnie 1 szklankę wody
- na badanie krwi należy zgłosić się rano, po wypoczynku nocnym, najlepiej w godzinach 700 – 900 (w przypadku badań pilnych lub na zlecenie lekarza dopuszcza się pobranie krwi w innych godzinach)
- rano, przed pobraniem krwi nie wolno: palić papierosów, pić herbaty i kawy
- przed pobraniem krwi należy odpocząć ok. 15 minut w pozycji siedzącej
- w celu prawidłowej identyfikacji należy przed pobraniem krwi okazać dokument tożsamości
Informacje ogólne (pdf)
LIPIDY (cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL, cholesterol nie-HDL, trójglicerydy)
Przygotowanie
- przez 2 tygodnie przed badaniem należy utrzymywać stałą dietę, zachowując w miarę jednakowy poziom spożywanych tłuszczów
- na kilka dni przed badaniem ograniczyć spożycie produktów zawierających witaminę C (leki, soki, owoce) i zachować całkowitą abstynencję alkoholową
- w dniu poprzedzającym badanie ograniczyć wysiłek fizyczny i nie spożywać alkoholu
- przez 12–14 godzin przed pobraniem krwi nie przyjmować żadnych posiłków, w tym czasie można pić jedynie słabą niesłodzoną herbatę lub wodę niegazowaną
- w dniu badania można wypić maksymalnie 1 szklankę wody, nie pić herbaty i kawy
- 2–3 godziny przed pobraniem krwi należy unikać wszelkiego wysiłku fizycznego
- przed pobraniem krwi nie wolno palić papierosów
- dopuszcza się pobranie krwi „nie na czczo” - po konsultacji z lekarzem
PSA (specyficzny antygen prostaty)
- na badanie należy zgłosić się przed wykonaniem jakiegokolwiek zabiegu na gruczole krokowym lub
- co najmniej tydzień po badaniu przezodbytniczym
- co najmniej miesiąc po biopsji gruczołu krokowego
- przez 2 dni przed badaniem: zachować wstrzemięźliwość seksualną, unikać intensywnego wysiłku fizycznego i długotrwałej jazdy na rowerze
DOUSTNY TEST TOLERANCJI GLUKOZY
Przygotowanie
Wykonanie
Doustny test tolerancji glukozy (pdf)
- przez 3 dni poprzedzające badanie stosować normowęglowodanową dietę (>150g węglowodanów/dzień) i zwykłą aktywność fizyczną
- w dniu poprzedzającym badanie ograniczyć wysiłek fizyczny i nie spożywać alkoholu
- na badanie należy przyjść wypoczętym, po przespanej nocy
- do czasu badania pozostać na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja, zawierająca umiarkowaną (30–50g) ilość węglowodanów, w godz. 1800–1900 w dniu poprzedzającym badanie
- 10 - 12 godzin przed pobraniem krwi do badań można pić jedynie słabą niesłodzoną herbatę lub wodę niegazowaną, w dniu badania można wypić maksymalnie 1 szklankę wody
- rano, przed pobraniem krwi nie wolno: palić papierosów, pić herbaty i kawy
- należy przynieść przygotowany roztwór bezwodnej glukozy:
- dorośli: 75 g glukozy w 250-300 ml wody
- dzieci: 1,75g glukozy/kg m.c; ale nie więcej niż 75g
Wykonanie
- zgłosić się do Punktu Pobierania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub Punktu Pobierania Krwi ZAiBK (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) w celu pobrania krwi do oznaczenia glukozy na czczo
- następnie (po pierwszym pobraniu próbki krwi), należy wypić przygotowany wcześniej roztwór glukozy - w czasie nie krótszym niż 2min i nie dłuższym niż 5 min – kolejne pobranie krwi po 2 godzinach od momentu wypicia roztworu glukozy (kobiety w ciąży – dodatkowo po 1 godzinie) lub zgodnie z indywidualnymi zaleceniami lekarza
- podczas testu: należy przebywać w miejscu wykonania testu, w spoczynku. Nie wolno przyjmować w tym czasie posiłków ani żadnych płynów, nie wolno palić papierosów.
Doustny test tolerancji glukozy (pdf)
BADANIA MOCZU
BADANIE OGÓLNE MOCZU
Przygotowanie
- przygotować jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
- nie pobierać moczu po znacznym i długotrwałym wysiłku fizycznym oraz podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
- zaleca się zachowanie wstrzemięźliwości seksualnej przynajmniej na 1 dobę przed badaniem
- o ile to możliwe badanie moczu należy wykonać przed leczeniem lub po ewentualnym odstawieniu leków mogących wpływać na poziom mierzonego składnika, jeżeli nie zaburza to procesu leczenia – zawsze po konsultacji z lekarzem
- przed badaniem zachować dotychczasową dietę, nie zaleca się skrajnego ograniczania ani zwiększonego przyjmowania płynów
- mocz pobrać po wypoczynku nocnym, trwającym nie krócej niż 8 godzin, w tym przynajmniej 4-godzinnym gromadzeniu moczu w pęcherzu
- mocz pobrać rano na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja w godz. 1800–1900 w dniu poprzedzającym badanie
- należy pobrać pierwszą, poranną próbkę moczu
- po umyciu zewnętrznych narządów moczowo-płciowych przy użyciu wody i mydła (nie stosować środków odkażających)
- do pojemnika pobrać mocz ze środkowego strumienia: pierwszą porcję moczu oddać do toalety, następnie około 50–100 ml moczu oddać do przygotowanego pojemnika, końcową porcję moczu oddać do toalety
- pojemnik zakręcić, opisać: imię, nazwisko, data i godzina pobrania
- mocz dostarczyć do Punktu Pobierania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C)
DOBOWA ZBIÓRKA MOCZU (elektrolity, białko całkowite, albumina, glukoza, kreatynina, mocznik (azot mocznika), kortyzol, białko Bence-Jonesa, białko monoklonalne)
Przygotowanie
Wykonanie
– zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
– wszystkie następne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
– zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
– zmierzyć objętość moczu w pojemniku
– mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do jednorazowego pojemnika na badanie ogólne
– pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki
Dobowa zbiórka moczu (pdf)
- przygotować czysty pojemnik z nakrętką o objętości 2–3 litrów, najlepiej z podziałką oraz jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
- w dniu poprzedzającym badanie oraz w dniu badania należy unikać znacznego wysiłku fizycznego
- nie przeprowadzać dobowej zbiórki moczu podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
- pozostałe, szczegółowe zalecenia dotyczące przygotowania się do badania należy ustalić indywidualnie z lekarzem prowadzącym
Wykonanie
- I dzień
– zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
– wszystkie następne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
- II dzień
– zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
– zmierzyć objętość moczu w pojemniku
– mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do jednorazowego pojemnika na badanie ogólne
– pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki
- mocz dostarczyć do Punktu Pobierania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub do Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C)
Dobowa zbiórka moczu (pdf)
DOBOWA ZBIÓRKA MOCZU (wapń i fosforany)
Przygotowanie
Dobowa zbiórka moczu (wapń i fosforany) (pdf)
- przygotować czysty pojemnik z nakrętką o objętości 2–3 litrów najlepiej z podziałką oraz jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
- w dniu poprzedzającym badanie oraz w dniu badania należy unikać znacznego wysiłku fizycznego
- nie przeprowadzać dobowej zbiórki moczu podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
- pozostałe, szczegółowe zalecenia dotyczące przygotowania się do badania należy ustalić indywidualniez lekarzem prowadzącym
- I dzień
- rano, po wstaniu np. godz.600 pierwszą porcję moczu oddać do toalety
- zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
- wszystkie następne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
- do pojemnika, przed oddaniem pierwszej porcji moczu, należy dodać dużą łyżkę stołową (15ml) 10% octu spirytusowego, w celu zakwaszenia moczu. W razie potrzeby należy dodać kolejną porcję octu (1 łyżka/1 litr moczu).
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
- II dzień
- rano o godz. 600 do naczynia oddać tylko pierwszą porcję moczu po przerwie nocnej
- zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
- zmierzyć objętość moczu w pojemniku
- mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do jednorazowego pojemnika na badanie ogólne
- pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki
- mocz dostarczyć do Punktu Pobierania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub do Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C)
Dobowa zbiórka moczu (wapń i fosforany) (pdf)
KLIRENS KREATYNINY
Przygotowanie
– zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
– wszystkie kolejne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
– w dniu badania wypić przynajmniej 600 ml płynu (najlepiej niegazowanej wody mineralnej)
– nie pić kawy ani herbaty, zażywać tylko niezbędne leki
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
– zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
– zmierzyć objętość moczu w pojemniku
– mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do jednorazowego pojemnika na badanie ogólne
– pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki. Dołączyć kartkę z informacjami: wzrost, waga.
Klirens kreatyniny (pdf)
- przygotować czysty pojemnik z nakrętką o objętości 2–3 litrów najlepiej z podziałką oraz jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
- w dniu poprzedzającym badanie oraz w dniu badania należy unikać znacznego wysiłku fizycznego
- nie przeprowadzać dobowej zbiórki moczu podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
- pozostałe, szczegółowe zalecenia dotyczące przygotowania się do badania należy ustalić indywidualnie z lekarzem prowadzącym
- I dzień
– zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
– wszystkie kolejne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
– w dniu badania wypić przynajmniej 600 ml płynu (najlepiej niegazowanej wody mineralnej)
– nie pić kawy ani herbaty, zażywać tylko niezbędne leki
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
- II dzień
– zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
– zmierzyć objętość moczu w pojemniku
– mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do jednorazowego pojemnika na badanie ogólne
– pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki. Dołączyć kartkę z informacjami: wzrost, waga.
- w II dniu badania należy także pobrać krew do oznaczenia stężenia kreatyniny – na badanie zgłosić się na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja w godz. 1800–1900 w dniu poprzedzającym badanie
Klirens kreatyniny (pdf)
KLIRENS WAPNIA
Przygotowanie
Wykonanie
– zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
– wszystkie kolejne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
– do pojemnika, przed oddaniem pierwszej porcji moczu, należy dodać dużą łyżkę stołową (15 ml) 10% octu spirytusowego, w celu zakwaszenia moczu. W razie potrzeby należy dodać kolejną porcję octu
(1 łyżka/1 litr moczu).
– w dniu badania wypić przynajmniej 600 ml płynu (najlepiej niegazowanej wody mineralnej)
– nie pić kawy ani herbaty, zażywać tylko niezbędne leki
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
– zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
– zmierzyć objętość moczu w pojemniku
– mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do pojemnika na badanie ogólne
– pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki
Dołączyć kartkę z informacjami: wzrost, waga.
Klirens wapnia (pdf)
- przygotować czysty pojemnik z nakrętką o objętości 2–3 litrów najlepiej z podziałką oraz jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
- w dniu poprzedzającym badanie oraz w dniu badania należy unikać znacznego wysiłku fizycznego
- nie przeprowadzać dobowej zbiórki moczu podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
Wykonanie
- I dzień
– zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
– wszystkie kolejne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
– do pojemnika, przed oddaniem pierwszej porcji moczu, należy dodać dużą łyżkę stołową (15 ml) 10% octu spirytusowego, w celu zakwaszenia moczu. W razie potrzeby należy dodać kolejną porcję octu
(1 łyżka/1 litr moczu).
– w dniu badania wypić przynajmniej 600 ml płynu (najlepiej niegazowanej wody mineralnej)
– nie pić kawy ani herbaty, zażywać tylko niezbędne leki
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
- II dzień
– zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
– zmierzyć objętość moczu w pojemniku
– mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do pojemnika na badanie ogólne
– pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki
Dołączyć kartkę z informacjami: wzrost, waga.
- w II dniu badania należy także pobrać krew do oznaczenia stężenia wapnia – na badanie należy zgłosić się na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja w godz. 1800–1900 w dniu poprzedzającym badanie
- mocz dostarczyć do Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro, nowy budynek (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C)
Klirens wapnia (pdf)
BADANIA KAŁU
KREW UTAJONA W KALE
Przygotowanie
Pobranie próbki kału
Test wykonać 3–krotnie w odstępach kilkudniowych
Krew utajona w kale (pdf)
- przygotować czysty, jednorazowy pojemnik do pobierania kału (dostępne w aptece)
- nie pobierać próbek kału podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego oraz w przypadku krwawienia z hemoroidów
- alkohol oraz długotrwałe przyjmowanie aspiryny i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych mogą powodować podrażnienia, prowadzące do utajonego krwawienia. Substancje takie powinny być odstawione na minimum 48 godzin przed pobraniem próbki kału – po konsultacji z lekarzem
- nie jest wymagane stosowanie specjalnej diety
Pobranie próbki kału
- próbkę kału pobrać z dwóch różnych miejsc stolca oddanego w sposób naturalny, nie napełniać pojemnika do pełna
- pojemnik zamknąć i opisać: imię, nazwisko, data pobrania
- kał należy dostarczyć do Punktu Pobrania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub do Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) do 6 godzin od pobrania (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C)
Test wykonać 3–krotnie w odstępach kilkudniowych
Krew utajona w kale (pdf)
KALPROTEKTYNA W KALE
Przygotowanie
Pobranie próbki kału
- przygotować czysty, jednorazowy pojemnik do pobierania kału (dostępne w aptece)
- przyjmowanie aspiryny i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych może prowadzić do podwyższenia stężenia kalprotektyny w kale. Substancje takie powinny być odstawione na minimum 2 tygodnie przed pobraniem próbki kału – zawsze po konsultacji z lekarzem
- nie jest wymagane stosowanie specjalnej diety
- przed oddaniem stolca należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy
Pobranie próbki kału
- próbkę kału pobrać z dwóch różnych miejsc stolca oddanego w sposób naturalny, nie napełniać pojemnika do pełna
- próbka kału nie może mieć kontaktu z wodą z muszli klozetowej bądź moczem! Może to doprowadzić do zafałszowania wyniku badania
- pojemnik zamknąć i opisać: imię, nazwisko, data pobrania
- kał należy dostarczyć do Punktu Pobrania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub do Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) do 2 godzin od pobrania (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C)