Jesteś tutaj

Strona główna » Przygotowanie do badań / leczenia

Przygotowanie pacjenta do badań laboratoryjnych

BADANIA KRWI

Przygotowanie pacjenta do badań - INFORMACJE OGÓLNE

  • o ile to możliwe badanie krwi należy wykonać przed leczeniem lub po ewentualnym odstawieniu leków mogących wpływać na poziom mierzonego składnika, jeżeli nie zaburza to procesu leczenia – po konsultacji z lekarzem
  • należy zachować dotychczasową dietę
  • w dniu poprzedzającym badanie ograniczyć wysiłek fizyczny i nie spożywać alkoholu
  • do czasu badania pozostać na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja w godz. 1800– 1900  w dniu poprzedzającym badanie
  • 10 - 12 godzin przed pobraniem krwi do badań można pić jedynie słabą niesłodzoną herbatę lub wodę niegazowaną, w dniu badania można wypić maksymalnie 1 szklankę wody
  • na badanie krwi należy zgłosić się rano, po wypoczynku nocnym, najlepiej w godzinach 700 – 900 (w przypadku badań pilnych lub na zlecenie lekarza dopuszcza się pobranie krwi w innych godzinach)
  • rano, przed pobraniem krwi nie wolno: palić papierosów, pić herbaty i kawy
  • przed pobraniem krwi należy odpocząć ok. 15 minut w pozycji siedzącej
  • w celu prawidłowej identyfikacji należy przed pobraniem krwi okazać dokument tożsamości 

Informacje ogólne (pdf)

LIPIDY (cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL, cholesterol nie-HDL, trójglicerydy)

Przygotowanie
  • przez 2 tygodnie przed badaniem należy utrzymywać stałą dietę, zachowując w miarę jednakowy poziom spożywanych tłuszczów
  • na kilka dni przed badaniem ograniczyć spożycie produktów zawierających witaminę C (leki, soki, owoce) i zachować całkowitą abstynencję alkoholową
  • w dniu poprzedzającym badanie ograniczyć wysiłek fizyczny i nie spożywać alkoholu
  • przez 12–14 godzin przed pobraniem krwi nie przyjmować żadnych posiłków, w tym czasie można pić jedynie słabą niesłodzoną herbatę lub wodę niegazowaną
  • w dniu badania można wypić maksymalnie 1 szklankę wody, nie pić herbaty i kawy
  • 2–3 godziny przed pobraniem krwi należy unikać wszelkiego wysiłku fizycznego
  • przed pobraniem krwi nie wolno palić papierosów
UWAGI:
  • dopuszcza się pobranie krwi „nie na czczo” - po konsultacji z lekarzem
Lipidy (pdf)

PSA (specyficzny antygen prostaty)

  • na badanie należy zgłosić się przed wykonaniem jakiegokolwiek zabiegu na gruczole krokowym lub
    • co najmniej tydzień po badaniu przezodbytniczym
    • co najmniej miesiąc po biopsji gruczołu krokowego
  • przez 2 dni przed badaniem: zachować wstrzemięźliwość seksualną, unikać intensywnego wysiłku fizycznego i długotrwałej jazdy na rowerze
PSA (pdf)

DOUSTNY TEST TOLERANCJI GLUKOZY

Przygotowanie
  • przez 3 dni poprzedzające badanie stosować normowęglowodanową dietę (>150g węglowodanów/dzień)    i zwykłą aktywność fizyczną
  • w dniu poprzedzającym badanie ograniczyć wysiłek fizyczny i nie spożywać alkoholu
  • na badanie należy przyjść wypoczętym, po przespanej nocy
  • do czasu badania pozostać na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja, zawierająca umiarkowaną (30–50g) ilość węglowodanów, w godz. 1800–1900 w dniu poprzedzającym badanie
  • 10 - 12 godzin przed pobraniem krwi do badań można pić jedynie słabą niesłodzoną herbatę lub wodę niegazowaną, w dniu badania można wypić maksymalnie 1 szklankę wody
  • rano, przed pobraniem krwi nie wolno: palić papierosów, pić herbaty i kawy
  • należy przynieść przygotowany roztwór bezwodnej glukozy:
  • dorośli: 75 g  glukozy w 250-300 ml wody
  • dzieci: 1,75g glukozy/kg m.c; ale nie więcej niż 75g
 
Wykonanie
  • zgłosić się do Punktu Pobierania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub Punktu Pobierania Krwi ZAiBK (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) w celu pobrania krwi do oznaczenia glukozy na czczo
  • następnie (po pierwszym pobraniu próbki krwi), należy wypić przygotowany wcześniej roztwór glukozy  -  w czasie nie krótszym niż 2min i nie dłuższym niż 5 min – kolejne pobranie krwi po 2 godzinach od momentu wypicia roztworu glukozy (kobiety w ciąży – dodatkowo po 1 godzinie) lub zgodnie z indywidualnymi zaleceniami lekarza
  • podczas testu: należy przebywać w miejscu wykonania testu, w spoczynku. Nie wolno przyjmować w tym czasie posiłków ani żadnych płynów, nie wolno palić papierosów.

Doustny test tolerancji glukozy (pdf)

BADANIA MOCZU

BADANIE OGÓLNE MOCZU

Przygotowanie
  • przygotować jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
  • nie pobierać moczu po znacznym i długotrwałym wysiłku fizycznym oraz podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
  • zaleca się zachowanie wstrzemięźliwości seksualnej przynajmniej na 1 dobę przed badaniem
  • o ile to możliwe badanie moczu należy wykonać przed leczeniem lub po ewentualnym odstawieniu leków mogących wpływać na poziom mierzonego składnika, jeżeli nie zaburza to procesu leczenia – zawsze po konsultacji z lekarzem
  • przed badaniem zachować dotychczasową dietę, nie zaleca się skrajnego ograniczania ani zwiększonego przyjmowania płynów
  • mocz pobrać po wypoczynku nocnym, trwającym nie krócej niż 8 godzin, w tym przynajmniej 4-godzinnym gromadzeniu moczu w pęcherzu
  • mocz pobrać rano na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja w godz. 1800–1900 w dniu poprzedzającym badanie
Pobranie próbki moczu
  • należy pobrać pierwszą, poranną próbkę moczu
  • po umyciu zewnętrznych narządów moczowo-płciowych przy użyciu wody i mydła (nie stosować środków odkażających)
  • do pojemnika pobrać mocz ze środkowego strumienia: pierwszą porcję moczu oddać do toalety, następnie około 50–100 ml moczu oddać do przygotowanego pojemnika, końcową porcję moczu oddać do toalety
  • pojemnik zakręcić, opisać: imię, nazwisko, data i godzina pobrania
  • mocz dostarczyć do Punktu Pobierania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C)
Badanie ogólne moczu (pdf)

DOBOWA ZBIÓRKA MOCZU (elektrolity, białko całkowite, albumina, glukoza, kreatynina, mocznik (azot mocznika), kortyzol, białko Bence-Jonesa, białko monoklonalne)

Przygotowanie
  • przygotować czysty pojemnik z nakrętką o objętości 2–3 litrów, najlepiej z podziałką oraz jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
  • w dniu poprzedzającym badanie oraz w dniu badania należy unikać znacznego wysiłku fizycznego
  • nie przeprowadzać dobowej zbiórki moczu podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
  • pozostałe, szczegółowe zalecenia dotyczące przygotowania się do badania należy ustalić indywidualnie z lekarzem prowadzącym
 
Wykonanie
  • I dzień
– rano, po wstaniu np. godz.600 pierwszą porcję moczu oddać do toalety
– zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
– wszystkie następne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
  • II dzień          
 – rano o godz. 600 do naczynia oddać tylko pierwszą porcję moczu po przerwie nocnej
 – zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
 – zmierzyć objętość moczu w pojemniku
 – mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do jednorazowego pojemnika na badanie ogólne
 – pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki
  • mocz dostarczyć do Punktu Pobierania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub do Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C) 

Dobowa zbiórka moczu (pdf)

DOBOWA ZBIÓRKA MOCZU (wapń i fosforany)

Przygotowanie
  • przygotować czysty pojemnik z nakrętką o objętości 2–3 litrów najlepiej z podziałką oraz jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
  • w dniu poprzedzającym badanie oraz w dniu badania należy unikać znacznego wysiłku fizycznego
  • nie przeprowadzać dobowej zbiórki moczu podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
  • pozostałe, szczegółowe zalecenia dotyczące przygotowania się do badania należy ustalić indywidualniez lekarzem prowadzącym
Wykonanie
  • I dzień 
    • rano, po wstaniu np. godz.600 pierwszą porcję moczu oddać do toalety
    • zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
    • wszystkie następne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
    • do pojemnika, przed oddaniem pierwszej porcji moczu, należy dodać dużą łyżkę stołową (15ml) 10% octu spirytusowego, w celu zakwaszenia moczu. W razie potrzeby należy dodać kolejną porcję octu (1 łyżka/1 litr moczu). 
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
  •  II dzień
    • rano o godz. 600  do naczynia oddać tylko pierwszą porcję moczu po przerwie nocnej
    •  zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
    • zmierzyć objętość moczu w pojemniku
    • mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do jednorazowego pojemnika na badanie ogólne
    • pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki​
​
  • mocz dostarczyć do Punktu Pobierania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub do Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C) 

Dobowa zbiórka moczu (wapń i fosforany) (pdf)

KLIRENS KREATYNINY

Przygotowanie
  • przygotować czysty pojemnik z nakrętką o objętości 2–3 litrów najlepiej z podziałką oraz jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
  • w dniu poprzedzającym badanie oraz w dniu badania należy unikać znacznego wysiłku fizycznego
  • nie przeprowadzać dobowej zbiórki moczu podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
  • pozostałe, szczegółowe zalecenia dotyczące przygotowania się do badania należy ustalić indywidualnie z lekarzem prowadzącym
Wykonanie
  • I dzień           
– rano, po wstaniu np. godz. 600  pierwszą porcję moczu oddać do toalety
– zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
– wszystkie kolejne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
– w dniu badania wypić przynajmniej 600 ml płynu (najlepiej niegazowanej wody mineralnej)
 – nie pić kawy ani herbaty, zażywać tylko niezbędne leki
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
  • II dzień          
– rano o godz. 600  do naczynia oddać tylko pierwszą porcję moczu po przerwie nocnej
– zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
– zmierzyć objętość moczu w pojemniku
– mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do jednorazowego pojemnika na badanie ogólne
– pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki. Dołączyć kartkę z informacjami: wzrost, waga.
  • w II dniu badania należy także pobrać krew do oznaczenia stężenia kreatyniny – na badanie zgłosić się na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja w godz. 1800–1900 w dniu poprzedzającym badanie
mocz dostarczyć do Punktu Pobierania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro, nowy budynek (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie)  tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C) 

Klirens kreatyniny (pdf)

KLIRENS WAPNIA

Przygotowanie
  • przygotować czysty pojemnik z nakrętką o objętości 2–3 litrów najlepiej z podziałką oraz jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
  • w dniu poprzedzającym badanie oraz w dniu badania należy unikać znacznego wysiłku fizycznego
  • nie przeprowadzać dobowej zbiórki moczu podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
 
Wykonanie
  • I dzień           
– rano, po wstaniu np. godz. 600  pierwszą porcję moczu oddać do toalety
– zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
– wszystkie kolejne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
– do pojemnika, przed oddaniem pierwszej porcji moczu, należy dodać dużą łyżkę stołową (15 ml) 10% octu spirytusowego, w celu zakwaszenia moczu. W razie potrzeby należy dodać kolejną porcję octu
(1 łyżka/1 litr moczu).
– w dniu badania wypić przynajmniej 600 ml płynu (najlepiej niegazowanej wody mineralnej)
– nie pić kawy ani herbaty, zażywać tylko niezbędne leki
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu
  • II dzień          
– rano o godz. 600  do naczynia oddać tylko pierwszą porcję moczu po przerwie nocnej
– zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
– zmierzyć objętość moczu w pojemniku
 – mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do pojemnika na badanie ogólne
– pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki
Dołączyć kartkę z informacjami: wzrost, waga.
  • w II dniu badania należy także pobrać krew do oznaczenia stężenia wapnia – na badanie należy zgłosić się  na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja w godz. 1800–1900  w dniu poprzedzającym badanie
  • mocz dostarczyć do Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro, nowy budynek (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C)

Klirens wapnia (pdf)

BADANIA KAŁU

KREW UTAJONA W KALE

Przygotowanie
  • przygotować czysty, jednorazowy pojemnik do pobierania kału (dostępne w aptece)
  • nie pobierać próbek kału podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego                                  oraz w przypadku krwawienia z hemoroidów
  • alkohol oraz długotrwałe przyjmowanie aspiryny i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych mogą powodować podrażnienia, prowadzące do utajonego krwawienia. Substancje takie powinny być odstawione na minimum 48 godzin przed pobraniem próbki kału – po konsultacji z lekarzem
  • nie jest wymagane stosowanie specjalnej diety
 
Pobranie próbki kału
  • próbkę kału pobrać z dwóch różnych miejsc stolca oddanego w sposób naturalny, nie napełniać pojemnika do pełna
  • pojemnik zamknąć i opisać: imię, nazwisko, data pobrania
  • kał należy dostarczyć do Punktu Pobrania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub do Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) do 6 godzin od pobrania (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C)
 
Test wykonać 3–krotnie w odstępach kilkudniowych

Krew utajona w kale (pdf)

KALPROTEKTYNA W KALE

Przygotowanie
  • przygotować czysty, jednorazowy pojemnik do pobierania kału (dostępne w aptece)
  • przyjmowanie aspiryny i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych może prowadzić do podwyższenia stężenia kalprotektyny w kale. Substancje takie powinny być odstawione na minimum 2 tygodnie przed pobraniem próbki kału – zawsze po konsultacji z lekarzem
  • nie jest wymagane stosowanie specjalnej diety
  • przed oddaniem stolca należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy
 
Pobranie próbki kału
  • próbkę kału pobrać z dwóch różnych miejsc stolca oddanego w sposób naturalny, nie napełniać pojemnika do pełna
  • próbka kału nie może mieć kontaktu z wodą z muszli klozetowej bądź moczem! Może to doprowadzić do zafałszowania wyniku badania
  • pojemnik zamknąć i opisać: imię, nazwisko, data pobrania
  • kał należy dostarczyć do Punktu Pobrania Krwi Instytutu (pacjenci ambulatoryjni) lub do Punktu Przyjmowania Materiału i Wydawania Wyników ZAiBK - laboratorium II-piętro (pacjenci wykonujący badanie odpłatnie) do 2 godzin od pobrania (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-80C)

Kalprotektyna w kale (pdf)