Jesteś tutaj

Chorzy na nowotwory powinni zaszczepić się przeciwko COVID-19

Europejskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej (ESMO) opublikowało stanowisko dotyczące szczepienia przeciwko COVID-19 pacjentów z chorobą nowotworową. Wynika z niego, że ze względu na większe ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, chorzy na nowotwory nie tylko powinni być szczepieni przeciwko tej chorobie, ale należy ich traktować priorytetowo w kolejności szczepień.

W badaniach, na które powołuje się ESMO, wykazano, że na większe ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 narażeni są zwłaszcza chorzy na nowotwory płuc i układu krwiotwórczego oraz mający przerzuty. Zwiększone ryzyko cięższego przebiegu zakażenia SARS-CoV-2 dotyczy również pacjentów z guzami litymi, szczególnie w pierwszym roku po rozpoznaniu. Ryzyko to spada, jeśli chorobę nowotworową rozpoznano przed 5 laty lub wcześniej. W przypadku każdego nowotworu czynna choroba zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19.

Dlaczego warto się zaszczepić przeciwko COVID-19?

Dowiedziono, że zakażenie SARS-CoV-2 może powodować znaczne opóźnienia i nieodwracalne skutki w badaniach przesiewowych, diagnozach, leczeniu i monitorowaniu/nadzorze pacjentów onkologicznych, co w konsekwencji może spowodować zwiększone ryzyko zachorowalności i śmiertelności z powodu raka.

Poziom wytworzonej przez szczepionkę odporności może być zróżnicowany, w zależności od wielu czynników. Należą do nich w szczególności: rodzaj nowotworu złośliwego, stosowane terapie przeciwnowotworowe i czas ich podawania, istniejące zaburzenia immunologiczne, sprawność fizyczna. Optymalny czas szczepienia powinien być ustalany indywidualnie dla każdego pacjenta, w zależności od zaplanowanego u niego leczenia.

Największe korzyści ze szczepienia przeciwko COVID-19 odnoszą pacjenci szczepieni przed rozpoczęciem terapii ogólnoustrojowej (chemioterapii). Nie znaczy to jednak, że jeśli pacjent jest już w trakcie leczenia, to nie należy go szczepić. Z badań wynika również, że pacjenci, którzy w ciągu ostatnich sześciu miesięcy byli poddawani terapiom obniżającym ilość komórek B, pomimo szczepienia mogą nie wytworzyć wystarczającej ochrony przed zakażeniem i powikłaniami. Czas szczepienia po allogenicznym przeszczepie komórek macierzystych powinien być zgodny z ogólnymi zaleceniami – zwykle, w przypadku braku choroby przeszczep przeciwko gospodarzowi, szczepionka może być stosowana sześć miesięcy po przeszczepie komórek macierzystych. Również pacjentów uczestniczących w badaniach klinicznych nie należy pozbawiać szczepienia przeciwko COVID-19. Eksperci z ESMO apelują, aby dołożyć wszelkich starań w celu uzyskania protokołów badań klinicznych uwzględniających jednoczesne zastosowanie szczepionki przeciw COVID-19.

Po szczepieniu konieczne jest dalsze stosowanie zasad higieny, dezynfekcji, środków ochrony indywidualnej oraz zasad dystansowania fizycznego.

Co wiadomo na temat szczepionek?

Szczepionka jest preparatem biologicznym zawierającym drobnoustroje lub ich antygeny (cząstki), które po podaniu człowiekowi imitują naturalną infekcję, prowadząc do powstania odporności analogicznej do tej, którą uzyskuje organizm w czasie pierwszego kontaktu z prawdziwym drobnoustrojem – bakterią lub wirusem.

Po szczepieniu i powstaniu pamięci immunologicznej, w przypadku kolejnego kontaktu z drobnoustrojem, czyli zakażeniu wirusem lub bakterią, już raz wytworzona odpowiedź immunologiczna działa sprawniej i szybciej. Szczepienie chroni przed ciężkim przebiegiem choroby i powikłaniami. Uzyskanie odporności nabytej w wyniku szczepienia jest znacznie bezpieczniejsze niż w wyniku „naturalnego” zachorowania.

Dotychczas stosowano trzy główne typy szczepionek:
  • szczepionki zawierające żywe, atenuowane (pozbawione właściwości chorobotwórczych) drobnoustroje;
  • szczepionki zawierające inaktywowane (zabite) drobnoustroje;
  • szczepionki zawierające izolowane antygeny drobnoustrojów — szczepionki podjednostkowe.

Szczepionki przeciwko COVID-19 producentów Pfizer-BioNTech oraz Moderna nie są szczepionkami zawierającymi „żywego wirusa”, więc nawet u osób z obniżoną odpornością, chorobą nowotworową, nie wywołają infekcji COVID19. Zawierają one jedynie cząsteczkę wirusa o nazwie mRNA, która ma wywołać reakcję powstania odporności na wirus SARS CoV-2. Szczepionki te uważane są za bardzo bezpieczne, a technologia ich produkcji jest rozwijana od około 20 lat. W przypadku wirusa SARS-CoV-2, powodującego COVID-19, to właśnie ten typ szczepionek jest najintensywniej rozwijany.

Szczepionki producentów AstraZeneca oraz Janssen Pharmaceutica NV/Johnson&Johnson to niereplikujące szczepionki wektorowe zawierają jedynie fragment wirusa SARS-CoV-2, czyli antygen, w nieco innej formie niż w szczepionkach opartych na technologii mRNA, w innym „opakowaniu”.